ΚΥΡΙΑΚΗ - ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΗΣΕΩΣ - ΟΜΙΛΙΑ - ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟ

Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως

«Όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθείτω μοι».
Τρίτη Κυριακή των νηστειών σήμερα και η Εκκλησία μας τοποθετεί τον τίμιο σταυρό ως οδηγό, στήριγμα και πυξίδα στο δρόμο μας. Το σημείο του σταυρού, που από όπλο καταδίκης και κατάρας, γίνεται με τη θυσία του Χριστού, όπλο κατά των δαιμόνων, νίκη κατά του θανάτου και μέσο σωτηρίας των ανθρώπων. Αν κάποιος δεν περάσει από τον σταυρό δεν θα μπορέσει να φτάσει στην ανάσταση. Όρισε, ακριβώς, η Εκκλησία μας να εορτάζουμε τον τίμιο σταυρό στο μέσο περίπου της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, για να αντλούμε δύναμη και κουράγιο στον της νηστείας και των αρετών αγώνα μας.

Η σημερινή ευαγγελική περικοπή έχει πολλά να μας διδάξει. Θα σταθούμε, όμως, σε τρία σημεία εμβαθύνοντας στα νοήματά τους.

-«Όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν» μας λέγει ο Κύριος. Και απευθύνει την πρόσκλησή του σε όλους, εδώ και δυο χιλιάδες χρόνια. Δεν έχει νόημα η σωτηρία, χωρίς την ελεύθερη βούληση του καθενός μας. Η σωτηρία δεν είναι αποτέλεσμα εξαναγκασμού και βίας, αλλά ελεύθερης και αβίαστης συγκατάθεσής μας. «Ο Θεός θέλει πάντας ανθρώπους σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν» μας λέγει αλλού η Αγία Γραφή. Ο Θεός θέλει και ζητά τη σωτηρία του καθενός ξεχωριστά, δεν μπορεί όμως να παραβιάσει την ελευθερία μας. Αν γινόταν αυτό τότε θα κατέστρεφε το “κατ’ εικόνα” του ανθρώπου. Ο άνθρωπος δημιουργήθηκε “κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση” του Θεού. Κύριο χαρακτηριστικό του Θεού που δόθηκε και στον άνθρωπο είναι η ελευθερία, το αυτεξούσιο. Δεν μπορεί ο Θεός να έρθει και να το αφαιρέσει κάνοντας τον άνθρωπο άβουλο. Μόνο ο άνθρωπος, σε αντίθεση με όλο το ζωικό βασίλειο, έχει αυτό ο προνόμιο της ελευθερίας. Μας παραθέτει ο Κύριος την διδασκαλία Του, τους λόγους Του και μας καλεί “όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν”. Όποιος θέλει να με ακολουθήσει είναι ελεύθερος. Αν δεν με ακολουθήσει, όμως, θα είναι υπεύθυνος για τις συνέπειες της πράξης του.
Σύμφωνα με την διδασκαλία της Εκκλησίας μας υπάρχουν τρεις τάξεις ανθρώπων. Στην πρώτη είναι αυτοί που αγαπούν τον Θεό και τηρούν τις εντολές Του από φόβο μήπως τιμωρηθούν. Αυτοί είναι οι δούλοι. Στη δεύτερη τάξη είναι αυτοί που αγαπούν τον Θεό και τηρούν τις εντολές Του γιατί ελπίζουν σε ανταπόδοση. Αυτοί είναι οι μισθωτοί. Τέλος υπάρχει και μία τελευταία τάξη στην οποία ανήκουν αυτοί που αγαπούν τον Θεό και τηρούν τα προστάγματά Του από ανιδιοτελή αγάπη. Αυτοί είναι οι ελεύθεροι. Τέτοια πρέπει να είναι η αγάπη του σωστού Χριστιανού προς τον Θεό. Αγάπη χωρίς φόβο. Ελεύθερα και χωρίς ιδιοτέλεια πρέπει να αγαπά κάποιος τον δημιουργό του.

-”Απαρνησάσθω εαυτόν”. Σύμφωνα με τα λόγια του Χριστού πρέπει να απαρνηθούμε τον κακό εαυτό μας, τα πάθη μας, τις αμαρτωλές επιθυμίες μας, μα πάνω από όλα, τον εγωισμό και τη φιλαυτία μας. Ο άνθρωπος καλείται να ταπεινωθεί μπροστά στο θέλημα του Θεού, να απαλλαγεί από το κάθε εγώ του και να κάνει υπακοή στον Θεό. Η υπακοή, κατά τους Πατέρες, είναι πηγή όλων των δωρεών και όλων των χαρισμάτων. Αυτός που απαλλάγηκε από το δικό του εγώ και ακολουθεί τις εντολές του Θεού δεν σκλαβώνεται από αυτές αλλά ελευθερώνεται από τα δεσμά των παθών. Πρέπει να απαρνηθούμε οτιδήποτε μπαίνει εμπόδιο στο δρόμο μας και που γίνεται αιτία χωρισμού από τον Θεό.

Στην Κλίμακα του αγίου Ιωάννου του Σιναΐτου διαβάζομε ότι κανείς δεν στεφανώνεται από τον Θεό αν πρώτα δεν κάνει τις τρεις αποταγές: πρώτα όλων των πραγμάτων του κόσμου, δεύτερον του ιδίου θελήματος και τρίτον της κενοδοξίας.

Φαντάζει δύσκολο, σήμερα, το εγχείρημα του “Απαρνησάσθω εαυτόν” από τον άνθρωπο της καταναλωτικής κοινωνίας, τον άνθρωπο της πλεονεξίας,τον άνθρωπο που θεοποιεί την ύλη και την λατρεύει, τον άνθρωπο που μοναδική σκέψη του είναι πως να κυριαρχήσει πάνω στους συνανθρώπους του. Δεν υπάρχει, όμως, άλλη διέξοδος στα αδιέξοδα που δημιουργούνται. Τον δρόμο μάς τον δείχνει ο ίδιος ο Κύριος. Με την απάρνηση του εαυτού μας θα μπορούμε ανάλαφροι να ακολουθήσουμε τον Χριστό, ο οποίος και θα είναι συμπαραστάτης στον αγώνα μας.

-”Αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθείτω μοι”. Καταλήγουμε τέλος στον σταυρό που τιμούμε σήμερα. Μας καλεί ο Κύριος να πάρουμε στους ώμους μας τον δικό μας σταυρό και να Τον ακολουθούμε. Η χριστιανική ζωή δεν είναι ζωή καλοπέρασης αλλά αγώνα. Η πρόσκαιρη αυτή ζωή μας είναι στάδιο προετοιμασίας και ο χριστιανός καλείται μέσα από τους ονειδισμούς, τα χλευάσματα και μειδιάματα των ανθρώπων να πορεύεται. Καλείται να υπομένει αγόγγυστα τους πόνους και τις θλίψεις της ζωής, πολλές φορές και την περιφρόνηση των άλλων. Αλλά, σύμφωνα και με την υμνολογία της Εκκλησίας, μας “οι νομίμως αθλούντες δικαίως στεφανούνται”. Αυτοί που ελεύθερα θα ακολουθήσουν τον Χριστό και τα βήματα του και θα αγωνισθούν σύμφωνα με τους νόμους του, θα στεφανωθούν.

Ο Χριστός δεν μας δίνει ένα κατάλογο από επαχθείς εντολές και νουθεσίες για να τις ακολουθούμε, ούτε μας φορτώνει με φορτία δυσβάσταχτα που να μην μπορούμε να τα σηκώσουμε. Μας λέγει απλώς να Τον ακολουθήσουμε στον δρόμο που ο ίδιος χάραξε και βάδισε πρώτος. Και αλλού ο απόστολος Παύλος μας λέγει ότι, ο Χριστός ομοιώθηκε κατά πάντα με μάς και μπορεί να καταλάβει τις δυνάμεις και αδυναμίες μας. Μπορεί ακόμη να καταλάβει και τους πειρασμούς μας, αφού και ο ίδιος έχει πειραχθεί από τον διάβολο.

Ας αντλούμε λοιπόν δύναμη από τον Σταυρό του Χριστού και ας θυμόμαστε τον Άγιο και ισαπόστολο Κωνσταντίνο ο οποίος είδε σε όραμα τον τίμιο Σταυρό στον ουρανό με την επιγραφή “Εν τούτω νίκα”. Ο σταυρός θα είναι όπλο για μας και νίκη κατά των παθών μας. Όπλο κατά των επιβουλών του διαβόλου αλλά και όπλο ενίσχυσης στον αγώνα μας. Ο σταυρός είναι η αρχή. Είναι το μέσο που θα μας φέρει στην ανάσταση.

Αρχιμανδρίτης Τυχικός- Mητρόπολη Πάφου

Πηγή: kantonopou’s blog

Πέμπτη, 24 Μαρτίου 2011

Oμιλία εις τον Ευαγγελισμόν ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ

1. Πάλι σήμερα έχουμε χαρμόσυνες ειδήσεις, πάλι έχουμε μηνύματα ελευθερίας, πάλι έχουμε μια ανάκληση από την πτώση και μια επάνοδο στη ζωή, μια υπόσχεση ευφροσύνης και μια απαλλαγή από τη δουλεία. Ένας άγγελος συνομιλεί με την Παρθένο, για να μην ξαναμιλήσει ο διάβολος με γυναίκα. Λέει η Γραφή· «Τον έκτο μήνα της εγκυμοσύνης της Ελισάβετ στάλθηκε από τον Θεό ο άγγελος Γαβριήλ σε μια παρθένο, που ήταν μνηστευμένη με έναν άνδρα». Στάλθηκε ο Γαβριήλ, για να αποκαλύψει την παγκόσμια σωτηρία των ανθρώπων. Στάλθηκε ο Γαβριήλ, να φέρει στον Αδάμ τη βέβαιη αποκατάστασή του. Στάλθηκε ο Γαβριήλ, στην παρθένο, για να μεταβάλει την ατιμία του γυναικείου φίλου σε τιμή. Στάλθηκε ο Γαβριήλ, για να προετοιμάσει τον νυμφικό θάλαμο, ώστε να είναι αντάξιος για τον αμόλυντο Νυμφίο. Στάλθηκε ο Γαβριήλ, για να συντελέσει να νυμφευθεί το πλάσμα με τον πλάστη. Στάλθηκε ο Γαβριήλ, στο έμψυχο παλάτι του βασιλιά των αγγέλων. Στάλθηκε ο Γαβριήλ στην παρθένο που ήταν αρραβωνιασμένη με τον Ιωσήφ, αλλά που προοριζόταν για τον Ιησού, τον Υιό του Θεού. Στάλθηκε ο ασώματος δούλος σε αμόλυντη παρθένο. Στάλθηκε ο χωρίς αμαρτίες σ’ αυτήν που δεν θα γνώριζε τη φθορά. Στάλθηκε ο λύχνος, για να αναγγείλει τον ήλιο της δικαιοσύνης. Στάλθηκε ο όρθρος, που έρχεται πριν από το φως της ημέρας. Στάλθηκε ο Γαβριήλ, για να διαλαλήσει αυτόν που βρίσκεται στους κόλπους του Πατέρα και στην αγκαλιά της μητέρας. Στάλθηκε ο Γαβριήλ, για να δείξει αυτόν που κάθεται σε θρόνο αλλά και σε σπηλιά. Στάλθηκε ένας στρατιώτης, για να διατυμπανίσει το μυστήριο του μεγάλου βασιλιά. Χαρακτηρίζω μυστήριο αυτό που γίνεται κατανοητό με την πίστη και δεν εξερευνάται με τη φιλομάθεια, πρόκειται για μυστήριο που είναι άξιο προσκυνήσεως και όχι σχολαστικής εξετάσεως, δηλαδή για μυστήριο που είναι αντικείμενο θεολογικής έρευνας και όχι για κάτι που υπόκειται σε ακριβή μέτρηση.
2. « Τον έκτο μήνα στάλθηκε ο Γαβριήλ στην παρθένο». Ποιόν έκτο μήνα; Ποιόν; Από τότε που η Ελισάβετ δέχθηκε το χαρμόσυνο μήνυμα, από τότε που συνέλαβε τον Ιωάννη. Από πού το συμπεραίνουμε αυτό; Το αποκαλύπτει ο ίδιος ο αρχάγγελος όταν λέει στην Παρθένο· « να, η Ελισάβετ η συγγενής σου και αυτή συνέλαβε γιο στα γεράματα της. Κι αυτός είναι ο έκτος μήνας της εγκυμοσύνης της, αυτής που θεωρούνταν στείρα». Ο έκτος μήνας λοιπόν είναι ο έκτος μήνας από τη σύλληψη του Ιωάννη. Έπρεπε λοιπόν ο στρατιώτης να φθάσει πρώτος, έπρεπε ο ακόλουθος να προηγηθεί, έπρεπε να προπορευθεί αυτός που θα αποκάλυπτε τη δεσποτική παρουσία.
«Τον έκτο μήνα στάλθηκε ο άγγελος Γαβριήλ στην Παρθένο, που ήταν αρραβωνιασμένη με έναν άνδρα», αρραβωνιασμένη όχι παντρεμένη· αρραβωνιασμένη, αλλά άθικτη. Γιατί ήταν αρραβωνιασμένη; Για να μη μάθει πολύ γρήγορα ο διάβολος το μυστήριο. Για το ότι επρόκειτο διά μέσου παρθένου να έλθει ο Βασιλιάς, αυτό το γνώριζε ο πονηρός, γιατί είχε ακούσει τις προφητείες του Ησαΐα που έλεγαν· « Να, θα συλλάβει η παρθένος και θα γεννήσει γιο». Κάθε φορά λοιπόν, όπως είναι φυσικό, εξέταζε ό,τι αναφερόταν στην παρθένο, ώστε όταν αντιληφθεί ότι ολοκληρώνεται αυτό το μυστήριο, να προετοιμάσει τις κατηγορίες του. Γι αυτό ο Δεσπότης ήλθε στη γη διά μέσου αρραβωνιασμένης, για να ξεγελάσει δηλαδή τον πονηρό, αφού αυτή όντας αρραβωνιασμένη εξασφάλιζε αυτό.
3. «Τον έκτο μήνα στάλθηκε ο άγγελος Γαβριήλ σε μια Παρθένο, που ήταν αρραβωνιασμένη με κάποιον που λεγόταν Ιωσήφ». Άκουσε, ακροατή, τι λέει ο προφήτης γι αυτόν τον άνθρωπο και γι αυτήν την παρθένο. « Θα δοθεί αυτό το κλειστό βιβλίο σε έναν άνθρωπο, που γνωρίζει γράμματα». Τι σημαίνει κλειστό βιβλίο, ή τι σημαίνει γενικά η αμόλυντη παρθένος; Από ποιους θα δοθεί; Είναι φανερό πως θα δοθεί από τους ιερείς. Σε ποιόν; Στον Ιωσήφ τον μαραγκό. Οι ιερείς λοιπόν αρραβώνιασαν τη Μαρία με τον Ιωσήφ, επειδή ήταν σώφρονας, και την έδωσαν σ’ αυτόν περιμένοντας τον καιρό του γάμου και αυτός βέβαια επρόκειτο παίρνοντάς την να φυλάξει αμόλυντη την Παρθένο. Αυτό πρίν από πολλά χρόνια ο προφήτης το προφήτεψε· « Θα δοθεί αυτό το κλειστό βιβλίο σε έναν άνθρωπο, που γνωρίζει γράμματα» και ο οποίος θα πεί· «δεν μπορώ να το διαβάσω». Γιατί Ιωσήφ δεν μπορείς; Αυτός θα απαντήσει· « Δεν μπορώ να το διαβάσω, γιατί το βιβλίο είναι κλειστό». Για ποιον φυλάγεται;«Φυλάγεται για κατοικία του Δημιουργού του σύμπαντος».
4. Αλλά ας ξαναγυρίσουμε στο θέμα μας. «Τον έκτο μήνα στάλθηκε ο Γαβριήλ στη Παρθένο» και είχε πάρει περίπου τέτοιες εντολές από τον Θεό. « Έλα λοιπόν, αρχάγγελε, γίνε υπηρέτης του φοβερού και κρυμμένου μυστηρίου, εξυπηρέτησε το θαύμα. Βιάζομαι εξαιτίας της ευσπαχνίας μου να κατέβω από τον ουρανό και να αναζητήσω τον πλανεμένο Αδάμ. Η αμαρτία εξασθένησε τον άνθρωπο, που πλάσθηκε σύμφωνα με την εικόνα μου, σάπισε το δημιούργημα των χεριών μου και θάμπωσε την ομορφιά πού έπλασα. Ο λύκος κατατρώει το δημιούργημά μου, είναι έρημη η θέση του στον παράδεισο, το δένδρο της ζωής φυλάγεται από την πύρινη ρομφαία, έχει κλείσει πια ο τόπος της τρυφής. Επιθυμώ να ελεήσω τον κατατρεγμένο άνθρωπο και να συλλάβω τον εχθρό διάβολο. Επιθυμώ αυτό το μυστήριο να μην το μάθουν όλες οι ουράνιες δυνάμεις, σε σένα μονο τον εμπιστεύομαι. Πήγαινε λοιπόν στην παρθένο Μαρία. Πήγαινε στη ζωντανή πόλη, για την οποία ο προφήτης έλεγε· ” Πόλη του Θεού, δοξασμένα και εξαίσια ειπώθηκαν για σένα”. Πήγαινε στον λογικό μου παράδεισο, πήγαινε πρός την πύλη της ανατολής, πήγαινε στο άξιο κατοικητήριο του Λόγου μου, πήγαινε στον δεύτερο ουρανό που βρίσκεται πάνω στη γη, πήγαινε στο ελαφρό και ταχυκίνητο σύννεφο, πληροφόρησέ την για τη βροχή της παρουσίας μου, πήγαινε στο αγίασμα που ετοιμάστηκε για μένα, πήγαινε στον νυμφικό κοιτώνα της ενανθρωπήσεως, πήγαινε στον αμόλυντο νυμφικό κοιτώνα της κατά σάρκα γεννήσεώς μου. Μίλησε στα αυτιά της λογικής κιβωτού, προετοίμασέ τα να μ’ ακούσουν χωρίς να τα τρομάξεις, ούτε να ταράξεις την ψυχή της Παρθένου. Κόσμια εμφανίσου στον έμψυχο ναό μου, πες σ’ αυτήν πρώτα τη χαρούμενη είδηση. Εσύ πες στη Μαριάμ το ” Χαίρε Κεχαριτωμένη”, ώστε εγώ να ελεήσω την εξουθενωμένη Εύα».
5. Τ’ άκουσε αυτά ο αρχάγγελος και όπως ήταν φυσικό μονολογούσε· « Παράξενη είναι αυτή η υπόθεση, ξεπερνάει κάθε σκέψη αυτό που ειπώθηκε. Ο φοβερός στα Χερουβίμ, ο αθέατος στα Σεραφίμ, ο ακατάληπτος σ’ όλες τις ουράνιες αγγελικές δυνάμεις, υπόσχεται μια ξεχωριστή επικοινωνία στην κόρη, προμηνύει μια αυτοπρόσωπη παρουσία του, μάλλον υπόσχεται μια είσοδο διά μέσου της ακοής και βιάζεται αυτός που καταδίκασε την Εύα να δοξάσει τόσο πολύ τη θυγατέρα της; Λέει “ας ετοιμαστεί η είσοδός μου διά μέσου της ακοής”. Όμως είναι δυνατόν ανθρώπινη κοιλιά να χωρέσει τον αχώρητο; Πραγματικά αυτό το μυστήριο είναι φοβερό».
Ενώ αυτά είχε στο νου του ο άγγελος, ο Δεσπότης του λέει· «Γιατί ταράζεσαι και παραξενεύεσαι Γαβριήλ; Δεν σ’ έστειλα προηγουμένως στον ιερέα Ζαχαρία; Δεν του μετέφερες τη χαρμόσυνη είδηση της γεννήσεως του Ιωάννη; Δεν επέβαλες την τιμωρία της σιωπής στον ιερέα που δεν σε πίστεψε; Δεν καταδίκασες τον γέροντα σε αφωνία; Εσύ δεν το ανακοίνωσες κι εγώ το επικύρωσα; Δεν ακολούθησε τη χαρμόσυνη είδησή σου η πράξη; Δεν συνέλαβε η στείρα γυναίκα; Δεν υπάκουσε η μήτρα της; Δεν εξαφανίστηκε η αρρώστια της ατεκνίας; Δεν υποχώρησε η απραξία της φύσης; Τώρα δεν κυοφορεί αυτή που προηγουμένως ήταν στείρα; Μήπως για μένα τον Δημιουργό υπάρχει κάτι που είναι ακατόρθωτο; Πως λοιπόν σε κυρίεψε η αμφιβολία;».
6. Τι απάντησε ο άγγελος; « Δέσποτα, το να θεραπεύσεις τα σφάλματα της φύσης, το να ηρεμήσεις την τρικυμία των παθών των ανθρώπων, το να ανακαλέσεις στη ζωή νεκρωθέντα ανθρώπινα μέλη, το να διατάξεις τη φύση ώστε να γεννήσει μια στείρα γυναίκα, το να θεραπεύσεις τη στείρωση σε γερασμένα μέλη, το να μετασχηματίσεις ένα γερασμένο ξερό καλάμι σε χλοερό, το να κάνεις την άγονη γη ξαφνικά πηγή σπαρτών, είναι πράγματα που γίνονται πάντοτε με τη δική σου δύναμη. Μάρτυρες που αποδεικνύουν όλα τα παραπάνω είναι η Σάρρα, η Ρεβέκκα και η Άννα, οι οποίες, ενώ ήταν υποδουλωμένες στη φοβερή ασθένεια της στειρώσεως, απελευθερώθηκαν από σένα. Το να γεννήσει όμως παρθένος χωρίς τη συμμετοχή άνδρα, αυτό ξεπερνάει όλους τους νόμους της φύσης, αλλά και προαναγγέλει τη δική σου παρουσία στην κόρη. Εσένα δεν σε χωρούν τα πέρατα του ουρανού και της γης, πως θα σε χωρέσει μια παρθενική μήτρα;». Ο Δεσπότης απάντησε· « Πως με χώρεσε η σκηνή του Αβραάμ;». Ο άγγελος είπε· « Επειδή, Δέσποτα, υπήρχε ένα πέλαγος φιλοξενίας, εκεί εμφανίστηκες στον Αβραάμ, δηλαδή στη σκηνή του, που ήταν δίπλα στο δρόμο και τη ξεπέρασες, επειδή τα πάντα γεμίζει η παρουσία σου. Πώς θα φέρεις το πυρ της θεότητος στη Μαριάμ; Ο θρόνος σου φλέγεται ακτινοβολώντας από την αίγλη σου και θα μπορέσει η ευκολόκαυστη παρθένος να σε δεκτεί;».
Ο Δεσπότης λέει· « Πράγματι, αν η φωτιά στην έρημο έβλαψε τη βάτο, κατά τον ίδιο τρόπο και η παρουσία μου θα βλέψει τη Μαρία. Αν εκείνη η φωτιά, η οποία σκιαγραφούσε την παρουσία από τον ουρανό της θεϊκής φωτιάς πότιζε τη βάτο και δεν την έκαιγε, τι θα έλεγες για την αλήθεια που κατεβαίνει από τον ουρανό όχι σαν πύρινη φλόγα, αλλά σαν βροχή;».
Τότε πλέον ο άγγελος εκτέλεσε τη διαταγή που πήρε και αφού παρουσιάστηκε στην Παρθένο της είπε πανηγυρικά· «”Χαίρε, Κεχαριτωμένη, ο Κύριος είναι μαζί σου”. Ποτέ πια ο διάβολος δεν θα είναι εναντίον σου, γιατί το σημείο που πλήγωσε ο εχθρός σου προηγουμένως, σ’ αυτό πρώτα – πρώτα τώρα ο ιατρός της σωτηρίας επιθέτει το έμπλαστρο. Από εκεί όπου εμφανίστηκε ο θάνατος, από εκεί μπήκε η ζωή. Από τη γυναίκα προέρχονται όλες οι συμφορές, αλλά και από τη γυναίκα πηγάζουν όλα τα καλά. Χαίρε Κεχαριτωμένη, μη ντρέπεσαι σαν να είσαι αιτία καταδίκης. Θα γίνεις μητέρα αυτού που καταδίκασε και λύτρωσε τον άνθρωπο. Χαίρε, αμίαντη μητέρα του Νυμφίου Χριστού στην ορφανή ανθρωπότητα. Χαίρε, εσύ που καταπόντησες στη μήτρα σου τον θάνατο της μητέρας της ανθρωπότητας Εύας. Χαίρε, ο ζωντανός ναός του Θεού. Χαίρε, συ που είσαι εξίσου κατοικία ουρανού και γης. Χαίρε, ευρύχωρε τόπε της απόρρητης φύσης». Αφού όλα αυτά έτσι έχουν, εξαιτίας της ήλθε ο γιατρός για τους αρρώστους, «ο ήλιος της δικαιοσύνης, για να φωτίσει αυτούς που ζουν στο σκοτάδι», η άγκυρα για όλους τους ταλαιπωρημένους και το ασφαλισμένο λιμάνι. Γεννήθηκε ο Δεσπότης των δούλων που μισούνται αδιάλλαχτα, ο σύνδεσμος της ειρήνης, εμφανίσθηκε ο λυτρωτής των αιχμαλώτων δούλων, η ειρήνη αυτών που βρίσκονται σε πόλεμο. « Αυτός βέβαια είναι η ειρήνη μας», την οποία ειρήνη μακάρι να απολαύσουμε όλοι μας με τη χάρη και τη φιλανθρωπία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, στον οποίο ανήκει η δόξα, τιμή και δύναμη τώρα και πάντοτε και σ’ όλους τους αιώνες. Αμήν.
( Δημητρίου Γ. Τσάμη, ΘΕΟΜΗΤΟΡΙΚΟΝ, τ. β΄, Εκδ. ΛΥΔΙΑ, Θεσ/κη 2000, σ. 178- 191).

• Σάββατο, 19 Μαρτίου 2011

ΟΔΗΓΟΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΑΝΘΡΗΣΚΕΙΑ- MONH GRHGORIOY

ΟΔΗΓΟΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΑΝΘΡΗΣΚΕΙΑ

ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ

Τό νέο Πρόγραμμα Σπουδῶν
σέ ἀντορθόδοξη προοπτική.

Ἡ πιλοτική ἐφαρμογή τοῦ νέου Προγράμματος Σπου­δῶν γιά τό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν κατά τό σχο­λικό ἔτος 2011-2012 δημιουργεῖ δικαιολογημένα ἀν­τι­δρά­σεις. Τό νέο μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν δέν ἔ­χει πιά Ὀρθόδοξο Χριστιανικό χαρακτῆρα, δέν βοηθεῖ τούς μα­θητάς νά γνωρίσουν τήν Χριστιανική τους Πί­στι, δέν οἰ­κο­δο­μεῖ τήν θρησκευτική, τήν ἐθνική καί τήν πολι­τι­σμι­κή ταυτότητα τῶν ἑλληνοπαίδων.

Θεολόγοι καί ἄλλοι ἐπιστήμονες, πού ἐκπροσωποῦν θεολογικούς καί ἐκπαιδευτικούς φορεῖς, ἀγωνιοῦν καί διαμαρτύρονται ἐπί δεκαετίες τόσο γιά τήν ἐνδεχόμενη κατάργησι τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν στήν δη­μό­σια ἐκπαίδευσι ὅσο καί γιά τήν μετατροπή του σέ θρη­σκειολογικό. Ὑπάρχουν θαυμάσιες καί ἐμπε­ρι­στα­τω­μέ­νες ἀναλύσεις. Γιά τό ἴδιο θέμα καί ἡ Ἱερά Κοινότης τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ἐκφράζουσα τήν διαχρονική αὐ­το­συν­ει­δησία τοῦ ἑλληνορθοδόξου Γένους μας, δια­μαρ­τυ­ρή­θη­κε μέ ἐπιστολή της (28/12/2010 - 10/1/2011) πρός τήν τότε Ὑπουργό Παιδείας καί ἐτό­νι­σε ὅτι τό μά­θη­μα τῶν Θρησκευτικῶν δέν πρέπει νά ἀπο­κτή­σῃ χα­ρα­κτῆ­ρα διαθρησκειακό, ἀλλά νά ἔχῃ χα­ρα­κτῆ­ρα Ὀρ­θό­δο­ξο.

Τά παιδαγωγικά καί θεολογικά
χαρακτηριστικά του.

Προσφάτως (μέ ἡμερομηνία 4 Ἰουλίου 2012) τό «Ὑπό­μνημα» τοῦ κ. Ἡρακλῆ Ρεράκη, Καθηγητοῦ τῆς Παι­δα­γω­γικῆς – Χριστιανικῆς Παιδαγωγικῆς στήν Θεολο­γι­κή Σχο­λή τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσ­σα­λο­νί­κης πρός τήν Ἱερά Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλ­λά­δος, μᾶς πληροφορεῖ μέ ἐπιστημονικῶς τεκμηριω­μέ­να θεολογικά καί παιδαγωγικά ἐπιχειρήμα­τα ὅτι:

α) Ἡ διδασκαλία τοῦ νέου μαθήματος Θρησκευτικῶν προϋποθέτει τήν παραδοχή ὅτι ἡ Ἑλλάδα εἶναι ἤδη μία πολυπολιτισμική χώρα. Ἡ παρουσία ὡστόσο οἰ­κο­νομικῶν μεταναστῶν δέν ἔχει δημιουργήσει ἰδιαίτερες πολιτισμικές ὀντότητες καί ἑπομένως τέτοια προϋπό­θεσις δέν ὑφίσταται στόν ἑλληνικό χῶρο.

β) Τό γνωσιακό (πολυθρησκειακό) περιεχόμενο τοῦ νέου μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν καθιστᾶ τήν διδα­σκαλία τοῦ μαθήματος ἀπολύτως ἀντιπαιδαγωγι­κή. Εἶ­ναι παιδαγωγικῶς ἀνεπίτρεπτη ἡ στόχευσις τοῦ νέ­ου Προγράμματος Σπουδῶν, πού προβλέπει νά βομ­βαρ­δί­ζωνται τά παιδιά τῆς σχολικῆς ἡλικίας μέ γνωστικό ὑλικό, τό ὁποῖο δέν μποροῦν νά ἀφομοιώσουν οὔ­τε πολ­λῷ μᾶλλον νά ἀξιοποιήσουν δημιουργικά. Ἀντιθέ­τως, ἡ διδασκαλία περί τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως, πε­ρί τῆς λατρευτικῆς καί μυστηριακῆς ζωῆς, περί τῆς ἐμ­πει­ρίας τῶν Ἁγίων μας, περί τῆς μοναδικότητος τῆς ἐν Χρι­στῷ σωτηρίας, ἀφορᾶ σέ θέματα, γιά τά ὁποῖα οἱ μαθηταί αὐτῆς τῆς ἡλικίας ἔχουν τόσο τίς ἐμπειρικές ὅσο καί τίς γνωστικές προϋποθέσεις νά ἀκούσουν, νά συζητήσουν, νά προβληματισθοῦν καί συνεπῶς νά ἀ­να­πτύξουν κριτικό ἐνδιαφέρον γιά ὅλες τίς ἄλλες θρησ­κεῖες.

γ) Σύμφωνα μέ τό νέο Πρόγραμμα Σπουδῶν οἱ μι­κροί μαθηταί διδάσκονται νά εἶναι χειραφετημένοι ἀπό «ὅ,τι ὀνομάζεται “πρόσδεση στό παρελθόν”», δηλαδή τήν πίστι τῶν γονέων τους, οἱ δέ διδάσκοντες τά Θρη­σκευ­τικά προτρέπονται νά «ἀποστασιοποιοῦνται, κα­τά τό δυνατόν, ἀπό τή θρησκεία στήν ὁποία ἐνδε­χομέ­νως ἀνή­κουν εἴτε πατροπαράδοτα εἴτε ἀπό ἐπιλογή».

δ) Ἡ προσφερόμενη θρησκευτική ἀγωγή δέν ἔχει ἀ­ναφορά στόν Χριστό ὡς Θεό, Σωτῆρα καί Λυτρωτή, ὅ­πως τόν γνωρίζουμε ἀπό τήν Ὀρθόδοξο Πίστι μας, ἀλλά κατά τρόπο πανθρησκειακό «καλεῖται νά ἑστιάσει τό ἐνδιαφέρον τοῦ μαθητῆ στήν ἀνθρώπινη διάσταση τῶν θρησκειῶν ... ὡς διαχρονική πηγή ἔμπνευσης γιά τόν πολιτισμό καί ἄντλησης προσωπικοῦ ἀλλά καί συλ­λο­γι­κοῦ ὑπαρξιακοῦ νοήματος».

Στόν ἀντίποδα τῆς Ὀρθοδόξου ἀγωγῆς.

Εἶναι προφανές ὅτι οἱ ἀρχιτέκτονες τοῦ νέου Προ­γράμματος Σπουδῶν ἔχουν κατά νοῦν νά ἀποδομήσουν ὅ,τι δέν πρόλαβαν νά γκρεμίσουν οἱ Βαυαροί τῆς Ἀν­τιβασιλείας τοῦ Ὄθωνος.

Ὁ ἄκρατος ἐκδυτικισμός τῆς δημοσίας ἐκπαιδεύσε­ως ἐκείνης τῆς ἐποχῆς, παρότι ἀπέκοψε τήν γενικώτερη Παιδεία ἀπό τίς φυσικές της ρίζες πού ξεκινοῦσαν ἀπό τήν ἀρχαία Ἑλλάδα καί δημιουργικά πέρασαν στήν χρι­στιανική Βυζαντινή αὐτοκρατορία καί κατόπιν στήν παιδεία τῶν διδασκάλων τοῦ Γένους καί τῶν κρυφῶν σχολειῶν, δέν εἶχε ὁριστικά ἀκυρώσει τόν Ὀρθόδοξο χαρακτῆρα τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν. Ἡ θρη­σκευ­τική παιδεία, ἄν καί δέν στοιχοῦσε ἀκριβῶς στίς προσδοκίες καί στά ὁράματα τῶν πατέρων τοῦ νε­ω­τέ­ρου Ἑλληνισμοῦ, τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτω­λοῦ, τοῦ Κα­πο­δίστρια, τοῦ Μακρυγιάννη, τῶν ἁγίων Νεο­μαρ­τύ­ρων, ἐν τούτοις διατηροῦσε τόν χαρακτῆρα τῆς διδα­σκα­λίας τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως. Ἀκόμη καί ὁ πολύς Ἀδαμάν­τιος Κοραῆς, ὁ ὁποῖος δέν συμπαθοῦσε τήν παι­δεία πού πήγαζε ἀπό τήν βυζαντινή μας παράδοσι καί διατηρήθηκε στούς κύκλους τῶν Κολλυβάδων, δέν δί­στα­ζε νά ὑποστηρίξῃ τόν κατηχητικό χαρακτῆρα τῆς δημοσίας παιδείας στό ἀναγεννώμενο ἑλληνικό κράτος. Στίς «Σημειώσεις εἰς τό προσωρινόν πολίτευμα τῆς Ἑλ­λάδος τοῦ 1822 ἔτους» (τό Σύνταγμα τῆς Α΄ ἐν Ἐ­πι­δαύ­ρῳ Ἐθνοσυνελεύσεως), σχολιάζοντας τό ἄρθρο πού ἀφορᾶ στήν δημόσια παιδεία, ὁρίζει τήν μορφή τῆς θρησκευτικῆς παιδείας ὡς «κατήχησιν» καί κάνει τίς ἑξῆς σημαντικές καί γιά τήν σημερινή πραγματικό­τη­τα παρατηρήσεις: «Τό αἴτιον, διά τί ὀνομάζω τελευ­ταίαν τήν Κατήχησιν, εἶναι ὅτι, ἐπειδή ὑποθέτω ἀνοι­κτά τά κοινά σχολεῖα ὄχι μόνον εἰς ὅλας τάς αἱ­ρέ­σεις τῶν χριστιανῶν, ἀλλά καί εἰς τούς Ἰουδαίους καί εἰς τούς Τούρκους, καλόν εἶναι νά παραδίδεται ἡ κατή­χησις δύο ἡμέρας τῆς ἑβδομάδος μόνας, εἰς μόνα τῶν Ἀνατολικῶν τά τέκνα, μετά τήν ἀπόλυσιν τῶν ἑτε­ροδόξων ὁποιωνδήποτε, παρεκτός ἄν κἀνείς ἀπό τούς γονεῖς τούτων αὐτόκλητος ζητήσῃ δίς καί τρίς, ὡς χά­ριν, τήν εἴσοδον τοῦ τέκνου του εἰς τῆς κατηχήσεως τήν παράδοσιν» (ἔκδ. ἐν Ἀθήναις, 1933, ὑπό Θεμ. Π. Βο­ρίδου).

Γιά τό περιεχόμενο τῆς Ὀρθοδόξου Χριστιανικῆς ἀ­γω­γῆς ἔχει γίνει πολλή συζήτησις ἀπό ἀξιολόγους θεο­λόγους. Κατά καιρούς, μέ ἀνακοινώσεις σέ συνέδρια καί μέ ἄρθρα, ἔχουν γίνει προτάσεις γιά τήν ὑπέρβασι τῶν δυτικῶν θεολογικῶν ἐπιδράσεων στό ἀναλυτικό πρόγραμμα καί στό περιεχόμενο τοῦ μαθήματος. Στό­χος τῶν προτάσεων ἦταν ὁ προσανατολισμός τοῦ μα­θή­μα­τος πρός τήν κατεύθυνσι τῆς καλλιεργείας τοῦ Ὀρ­θο­δό­ξου ἐκκλησιαστικοῦ φρονήματος. Ὁ καθηγητής Νί­κος Ματσούκας π.χ. ἔγραφε μεταξύ ἄλ­λων: «Κατα­λα­βαί­νει κανείς εὔκολα πώς δέν εἶναι δυ­να­τό νά εὐ­ο­δω­θοῦν οἱ σκοποί τοῦ θρησκευτικοῦ μαθή­μα­τος, πού στήν προκειμένη περίπτωση γιά μᾶς εἶναι ἡ καλλιέρ­γεια τοῦ ὀρθοδόξου φρονήματος, ἄν δέν ὑπάρχουν τά πολιτιστικά ἀγαθά τῆς βυζαντινῆς μας παραδόσεως καί δάσκαλοι πού θά ἐμπνεύσουν τό μεράκι γι’ αὐτά τά ἀγαθά. Προϋποτίθεται βέβαια ἡ ὕπαρξη τοῦ ζωντανοῦ χριστιανικοῦ πνεύματος πού ἐκφράζεται στά πλαίσια τῆς λατρείας». Καί σχεδόν συμπερασματικά, σάν μία προτροπή ἐξόδου τῆς θεολογίας καί τῆς θρησκευτικῆς παιδείας ἀπό τήν «βαβυλώνεια αἰχμαλωσία» τους στά δυ­τικά πρότυπα, συμπληρώνει: «Τό ἀναλυτικό πρό­γραμ­μα τοῦ θρησκευτικοῦ μαθήματος πρέπει νά ἀ­να­θε­ω­ρη­θεῖ ἀπό τά βάθρα του καί νά δοθεῖ μέ τρόπο πιό συγ­κεκριμένο ἡ ἱστορική ζωή τῆς Ὀρθοδοξίας» (πε­ρι­οδ. ΣΥΝΑΞΗ, τεῦχ. 1 [1982], σελ. 36 καί 40).

Νέος βαρλααμιτισμός.

Μέ τό νέο Πρόγραμμα Σπουδῶν, εἰς πεῖσμα τῆς ἀ­νάγ­κης γιά μία Ὀρθόδοξο διδαχή μέ τά «ἀγαθά τῆς βυ­ζαντινῆς μας παραδόσεως», ἐπιβάλλεται ἕνας σύγχρο­νος βαρλααμιτισμός πού εἰσχωρεῖ βάναυσα στά σπλάγ­χνα τοῦ Γένους. Ἡ οὐμανιστική παιδεία, μέ μορφή δια­φο­ρε­τική ἀπό ἐκείνη τοῦ παλαιοῦ βαρλααμιτισμοῦ, μέ τά χαρακτηριστικά τοῦ πανθρησκειακοῦ συγκρητι­σμοῦ, εἰσβάλλει στά σχολεῖα γιά νά ἀκυρώσῃ τήν Παι­δεία τοῦ Γένους. Ἐπιχειρεῖται νά ἀποκοποῦν τά παι­διά ἀπό τίς ζωογόνες ρίζες τῆς πατροπαραδότου Ὀρ­θο­δό­ξου Πίστεως, πού καθιστᾶ τούς ἀνθρώπους Σῶ­μα Χριστοῦ, Ἐκκλησία Χριστοῦ, «κοινωνούς θείας φύ­σε­ως» (Πρβλ. Β΄ Πέτρ. 1, 4), καί νά ἀφομοιωθοῦν στήν χο­ά­νη μιᾶς οὐμανιστικῆς θρησκευτικότητος, πού δέν ἐ­λευ­θε­ρώ­νει τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν ἁμαρτία καί τόν θά­να­το, δέν τόν ὁδηγεῖ στόν ἁγιασμό καί τήν θέωσι, ἀλ­λά, τοὐναν­τίον, τόν προετοιμάζει γιά νά ἀποδεχθῇ τήν δαι­μο­νι­κή Πανθρησκεία.

Αὐτός ὁ ἰδιότυπος νεοβαρλααμιτισμός ἐπιβάλλεται ἀπό μία μερίδα θεολόγων, οἱ ὁποῖοι δείχνουν πώς ἐ­χθρεύ­ονται τήν ἡσυχαστική θεολογία τοῦ ἁγίου Γρηγο­ρίου τοῦ Παλαμᾶ, τήν μαρτυρική Ὀρθοδοξία τῶν Νε­ο­μαρ­τύρων, τήν ἀσκητική παιδεία τῶν Κολλυβάδων, τήν ἁπλοϊκή πίστι τῶν ἀγωνιστῶν τῆς Παλιγγενεσίας τοῦ 1821. Οἱ θεολόγοι αὐτοί δέν κατανοοῦν ὅτι ἀντιστρατεύονται τόν λόγο τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Πατέρων, ὁ ὁποῖος δέν ἀναγνωρίζει ἄλλες ὁ­δούς σωτηρίας πλήν τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. «Οὐκ ἔστιν ἐν ἄλλῳ οὐδενί ἡ σωτηρία· οὐδέ γάρ ὄνο­μά ἐστιν ἕτερον ὑπό τόν οὐρανόν τό δεδομένον ἐν ἀν­θρώ­ποις ἐν ᾧ δεῖ σωθῆναι ἡμᾶς» (Πράξ. 4, 12). Δέν κα­τα­νοοῦν ἑπομένως ὅτι, στεροῦντες ἀπό τά Ὀρθόδοξα Ἑλ­λη­νό­πουλα τήν ἀναγκαία γι’ αὐτά Ὀρθόδοξη ἐκκλη­σια­στική παιδεία καί ἐπιβάλλοντες τήν δημόσια πολυ­θρησ­κεια­κή θρησκευτική ἐκπαίδευσι, φανερώνουν τήν κρί­σι θεολογίας καί πιό πολύ τήν κρίσι πίστεως, στήν ὁ­ποία βρίσκονται, γιά νά θυμηθοῦμε τόν σχετικό λόγο τοῦ π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ. Διερωτᾶται κανείς, ἐάν μπο­ρεῖ οἱ θεολόγοι αὐτοί νά θεωροῦνται μέλη τῆς Ὀρ­θο­δόξου Ἐκκλησίας, ὅταν ἐν τοῖς πράγμασι ὑπονομεύ­ουν τό διδακτικό της ἔργο στίς εὐαίσθητες ἀκόμη ψυ­χές τῶν μαθητῶν. Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι δέν μποροῦν νά εἶναι ἐντός τοῦ περιβόλου τῆς Ἐκκλησίας, δέν μποροῦν νά εἶναι μέλη τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ, ἐφ’ ὅ­σον τό ὑποσκάπτουν.

Ἀπο-Χριστοποίησις τῆς θρησκευτικῆς ἀγωγῆς.

Οἱ ἐμπνευσταί τοῦ νέου Προγράμματος Σπουδῶν φαί­νεται νά πιστεύουν ὅτι ὁ λαός μας δέν χρειάζεται τόν Χριστό στήν Παιδεία, ἀλλά ὅτι ἔφθασε ἡ ὥρα νά ζη­τήσῃ ἀπό τόν Χριστό νά «ἀπέλθῃ τῶν ὁρίων αὐ­τῶν». Ὅμως, πρίν ἀπό ἐμᾶς, ἄλλοι λαοί, τῶν ὁποίων τίς ἀρχές διδασκαλίας τοῦ θρησκευτικοῦ μαθήματος πασ­χί­ζουμε νά ἀντιγράφουμε, εἶχαν διώξει τόν Χριστό ἀ­πό τήν παιδεία τους καί ἔζησαν τίς συνέπειες τῆς ἀ­πο­μα­κρύν­σεώς Του. «Τό σχολεῖον τῆς Εὐρώπης ἔχει ἀ­πο­χω­ρι­σθῆ ἀπό τήν πίστιν εἰς τόν Θεόν. Εἰς αὐτό ἔγκει­ται ἡ μεταστροφή της εἰς δηλητηριάστριαν, εἰς αὐ­τό καί ὁ θάνατος τῆς εὐρωπαϊκῆς ἀνθρωπότητος», εἶ­πε μέ κάθε εἰλικρίνεια ὁ βαθύς γνώστης τῆς εὐρωπαϊκῆς κουλτούρας, ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς, ὁ ὁ­ποῖος ἔ­ζησε στό ἴδιο του τό σῶμα τήν βαρβαρότητα τῆς ἀ­πο­χριστιανοποιημένης Εὐρώπης, ὅταν ἦταν αἰχμά­λωτος τῶν Ναζί στά στρατόπεδα τοῦ Νταχάου.

Ὁ σύγχρονος νεοελληνικός οὐμανισμός ἐπιβάλλει στούς Νεοέλληνες νά διώξουν ἀπό τήν δημόσια θρη­σκευ­τική Ἐκπαίδευσι τόν Χριστό τῆς Ὀρθοδόξου Πα­ρα­δόσεως καί νά δεχθοῦν τήν νεοεποχίτικη πολυθρη­σκει­ακή θρησκευτική παιδεία, τήν παιδεία τῆς Παν­θρη­σκείας. Ἐλπίζουμε ὅτι ὁ λαός μας δέν θά ὑποκύ­ψῃ στίς ἐπι­λογές μιᾶς μειοψηφίας θεολόγων καί δια­μορ­φω­τῶν τῆς δημόσιας παιδείας, ἀλλά θαρραλέα θά ζη­τή­σῃ ἀπό τούς ἁρ­μοδίους παράγοντες τῆς Πολι­τεί­ας νά ἐ­παν­ε­ξε­τάσουν τό θέμα, νά τό θέσουν σέ ἕ­να οὐ­σι­α­στι­κό δημοψήφισμα, ἀφοῦ ἀκουσθοῦν καί οἱ Ὀρ­θό­δο­ξες καί οἱ πανθρησκειακές προτάσεις, γιά νά ἐ­πι­λέ­ξῃ μόνος του ἄν ἀκόμη θέλῃ τόν Χριστό στήν Παι­δεία ἤ ἄν ἐπιθυμῇ τήν ἀπο-Χριστοποίησί της.

Ἀνατροπή, χωρίς νά ἐρωτηθῇ ὁ πιστός λαός.

Πιστεύουμε ὅτι ὁ ἑλληνικός λαός, παρά τίς ἁ­μαρ­τί­ες του πού τόν ὡδήγησαν στήν παροῦσα πολύ­πλευ­ρη κρίσι, στό βάθος τῆς ψυχῆς του εἶναι πιστός στήν Ὀρ­θο­δο­ξία καί τήν Ἐκκλησία του. Αὐτό τό δεί­χνει, ὁσά­κις οἱ περιστάσεις τοῦ ἐπιτρέπουν νά ἐκ­φρά­ζῃ ἀνε­πη­ρέαστος τήν πίστι του στόν Χριστό καί τήν Ἐκκλη­σία. Τήν Ὀρθόδοξη Χριστιανική παι­δεία προ­τιμοῦν ὄχι μό­νο τό τρία τοῖς ἑκατόν τῶν Νεοελ­λήνων πού ἐκ­κλησι­άζονται τίς Κυριακές ἀλλά καί ἡ συντριπτική τους πλει­οψηφία πού αἰσθάνονται καί δηλώνουν Χριστια­νός Ὀρθόδοξος, πού τιμοῦν τίς μεγάλες ἑορτές τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας, πού βαπτίζουν τά παιδιά τους, πού ἀγα­ποῦν τίς χρι­στιανικές τους παραδόσεις, πού κάποτε μετανοοῦν γιά τά λάθη τους, πού παίρνουν τό ἐφόδιο τῆς αἰωνίου Ζωῆς, πού ἀφήνουν τήν τελευταία τους πνοή μέ ἐλπίδα στόν Χορηγό τῆς ζωῆς καί Νικητή τοῦ Θα­νά­του.

Αὐτά τά παρακάμπτουν οἱ ἐπίδοξοι μεταρρυθμισταί τῆς θρησκευτικῆς παιδείας τοῦ Γένους. Θέλουν νά νοι­ώθουν ἐκσυγχρονισταί καί ὄχι «ἑπόμενοι τοῖς ἁγίοις πα­τράσι». Ἀλλοιῶς δέν ἐξηγεῖται ἡ ἐμμονή τους σέ δυ­τι­κόφερτες μεθόδους πού ἀκολουθοῦν τίς ἀρχές τῆς θεωρίας τοῦ «θρησκευτικοῦ γραμματισμοῦ», μιᾶς θε­ω­ρίας πού δέν ἀνταποκρίνεται στούς στόχους τῆς Ὀρ­θοδόξου ἀγωγῆς, πού δέν συμβιβάζεται μέ τήν προ­ο­πτική τῆς θεώσεως. Ἀλλοιῶς δέν ἐξηγεῖται τό ὅτι, ἄν καί εἶναι Ὀρθόδοξοι θεολόγοι, δέν ἀντιλαμβάνονται ὅτι ἡ θρησκευτική ἀγωγή γιά τά Ὀρθόδοξα παιδιά πρέπει νά βασίζεται στήν πίστι καί στήν ζῶσα ἐμπειρία τῆς Ἐκ­κλη­σίας, στό κέντρο τῆς ὁποίας εἶναι ὁ Θεάνθρωπος Κύ­ριος Ἰησοῦς Χριστός.

Γιά μία ἀκόμη φορά τό ἴδιο δίλημμα ὀρθώνεται μπροστά μας. Οὐμανιστική ἤ θεανθρωποκεντρική παι­δεία; Συσχηματισμός μέ τόν κόσμο ἐν ὀνόματι μιᾶς δῆθεν προσαρμογῆς στά νέα κοινωνικά δεδομένα ἤ προσ­ήλωσις στήν πάντοτε καινή καί οὐδέποτε ἐκκο­σμι­κευόμενη παιδαγωγική τοῦ μόνου ἀληθινοῦ Παιδαγω­γοῦ, ὁ ὁποῖος μᾶς κάνει δικό Του Σῶμα, Ἐκκλησία Του, αὐθεντική εἰκόνα Του;

Ἡ διαχρονική μαρτυρία τοῦ Ἁγίου Ὄρους.

Στό βιβλίο της «Τό Ἅγιον Ὄρος καί ἡ Παιδεία τοῦ Γένους μας» (1984), ἡ Ἱερά Κοινότης τοῦ Ἁγίου Ὄρους γρά­φει: «Δέν μποροῦμε ἀτιμωρητί οἱ ὀρθόδοξοι Ἕλ­ληνες νά παιδιαρίζωμε, στηριζόμενοι σ’ ὁποιαδή­ποτε δι­και­ολογία ἤ, περισσότερο, νά αὐθαδιά­ζω­με.

Ἄν αὐτοί πού προηγήθηκαν ἡμῶν, καί ἔζησαν καί τά­φηκαν σέ τοῦτα τά χώματα, αὐτοσχεδίαζαν κάνον­τας τό κέφι τους, τότε θά μπορούσαμε καί μεῖς νά συν­ε­χίσωμε αὐτοσχεδιάζοντας.

Ἄν ὅμως ἔζησαν διαφορετικά... τότε δέν μποροῦμε ἀτιμωρητί νά αὐτοσχεδιάζωμε, νά κάνωμε πρόβες, νά παίζωμε ἐν οὐ παικτοῖς.

Ἄν δέν εἶχε θεολογήσει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλα­μᾶς ὅπως θεολόγησε, ἀνακεφαλαιώνοντας τήν πεῖρα καί τή ζωή τῆς Ὀρθοδοξίας, σβήνοντας τή δίψα τοῦ ση­μερινοῦ βασανισμένου νέου ἀνθρώπου. Ἄν δέν ἦσαν γενάρ­χες τοῦ νέου Ἑλληνισμοῦ ἕνας ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός καί ἕνας Μακρυγιάννης. Ἄν δέν ὑπῆρχαν ὅλα αὐτά στό αἷμα μας, τότε θά μπορούσαμε νά κάνωμε ὅ,τι μᾶς κατέβη.

Τώρα δέν εἶναι ἔτσι. Τώρα βρισκόμαστε ἐν τόπῳ καί χρόνῳ ἁγίῳ. Δέν μπορεῖ νά εἴμαστε ἐπιπόλαιοι. Δέν ἀνήκομε στόν ἑαυτό μας. Ἀνήκομε σ’ αὐτούς πού μᾶς γέννησαν καί σ’ ὅλο τόν κόσμο. Εἴμαστε χρεωμένοι μέ πνευματική κληρονομιά» (σελ. 68-70).

Αὐτή εἶναι ἡ ἀλήθεια. Ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός ἵδρυε σχολεῖα γιά νά ὁδηγῆται δι’ αὐτῶν ὁ λαός σέ θε­ο­γνωσία, ὄχι σέ στεῖρα ἐγκυκλοπαιδική γνῶσι. Ἡ γνω­σιολογία, ἡ ὁποία χαρακτηρίζει τό φρόνημα καί δι­έ­πει τά κηρύγματα τοῦ ἐθναποστόλου ἁγίου Κοσμᾶ, δέν εἶναι ἡ γνωσιολογία τῶν ἐγκυκλοπαιδιστῶν, τῶν εὐ­ρω­παί­ων καί ἑλλήνων διαφωτιστῶν τοῦ 18ου αἰῶ­νος, τῶν βαυαρῶν ἀρχιτεκτόνων τῆς νεωτέρας παι­δεί­ας τοῦ ἑλ­λη­νικοῦ κράτους. Ἡ γνωσιολογία του εἶ­ναι εὐ­θυ­γραμ­μισμέ­νη μέ ἐκείνην τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστό­λων καί τῶν Πατέρων μέχρι τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Πα­λα­μᾶ. Σέ αὐτήν τήν παιδεία προσανατόλιζε τό δοῦ­λον Γένος, ὅταν ἔλεγε: «Διατί ἀπό τό σχολεῖον μαν­θά­νομεν τό κατά δύναμιν τί εἶναι Θεός, τί εἶναι Ἁ­γία Τρι­άς, τί εἶναι ἄγγελοι, ἀρχάγγελοι, τί εἶναι δαίμο­νες, τί εἶ­ναι Παράδεισος, τί εἶναι Κόλασις, τί εἶναι ἁμαρ­τία, τί εἶναι ἀρετή. Ἀπό τό σχολεῖον μανθάνομεν τί εἶ­ναι ἁ­γία Κοινωνία, τί εἶναι Βάπτισμα, τί εἶναι τό ἅ­γι­ον Εὐ­χέ­λαι­ον, ὁ τίμιος Γάμος, τί εἶναι ψυχή, τί εἶναι κορ­μί, τά πάντα ἀπό τό σχολεῖον τά μανθάνομεν» (Ἰω. Με­νού­νου, Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ Διδαχές, ἐκδ. Τῆνος, σελ. 142).

Πιστεύουμε ὅτι οἱ ἐκτιμήσεις μας γιά τήν βούλησι τοῦ Ὀρθοδόξου ἑλληνικοῦ λαοῦ στό θέμα τῆς θρησκευ­τι­κῆς παιδείας εἶναι ὀρθές καί ὁ λαός μας, ἄν ἐρωτη­θῇ, θά προτιμήσῃ νά μείνῃ πιστός στήν παρακαταθή­κη τῶν πατέρων του καί δέν θά ἀποδεχθῇ ἕνα πανθρη­σκει­ακό μάθημα γιά τά παιδιά του. Θά προτιμήσῃ νά καταργηθῇ τό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν παρά νά ἐκ­πέσῃ σέ μία ἀντίχριστη θρησκευτική ἀγωγή! Θά ἦταν προτιμότερο γι’ αὐτόν νά καταργηθῇ τό μάθημα καί νά προσφέρῃ μία Ὀρθόδοξη παιδεία στά παιδιά του ἔξω ἀπό τό δημόσιο σχολεῖο, παρά νά ἀποδεχθῇ μία δημόσια μύησι στήν ἐπερχόμενη Πανθρησκεία.

Ἐάν παρά ταῦτα ὁ λαός μας ἐνσυνείδητα προτιμήσῃ νά ἀπομακρύνῃ τόν Χριστό ἀπό τήν δημόσια παιδεία, θά εἶναι μοιραῖα ἐκεῖνος ὑπεύθυνος τῆς ἐπιλογῆς του. Ὁ Χριστός, ὅπως μαρτυρεῖται στό Ἱερό Εὐαγγέλιο, δέν ἐκβιάζει κανένα. Εἶναι Θεός τῆς ἐλευθερίας. «Κρούει τήν θύραν» καί περιμένει νά τόν δεχθοῦμε. Ἀλλά καί ἀπομακρύνεται, ὅταν ἐμεῖς δέν τόν δεχόμαστε. Μό­νον ἄς γνωρίζουμε ὅτι τό τίμημα τῆς ἀπουσίας τοῦ Χρι­στοῦ ἀπό τήν ζωή μας θά εἶναι βαρύ, θά εἶναι ὁ ὄ­λεθρος. Ὅπως λέγει ὁ προφητικός λόγος: «ὅτι ἰ­δού οἱ μακρύνοντες ἑαυτούς ἀπό σοῦ ἀπολοῦνται» (Ψαλμ. 72, 27). Καί ὅπως γράφει ὁ ἅγιος Νικόλαος Ἀ­χρί­δος: «Ὁ Χριστός ἀπεμακρύνθη ἀπό τήν Εὐρώπην, ὅ­πως κάποτε ἀπό τήν χώραν τῶν Γαδαρηνῶν, ὅταν οἱ Γα­δα­ρη­νοί τό ἐζήτησαν. Μόλις ὅμως Αὐτός ἔφυγεν, ἦλ­θε πό­λε­μος, ὀργή, τρόμος καί φρίκη, κατάρρευσις, κατα­στρο­φή».

Στήν ὁδό πρός τήν Πανθρησκεία.

Συνοψίζοντες τά ἀνωτέρω διαμαρτυρόμεθα σέ ὅ­λους τούς τόνους καί πρός κάθε κατεύθυνσι γιά τό ὅτι μέ τό νέο Πρόγραμμα Σπουδῶν ἐξισώνονται ὁ Χριστός μέ τόν Μωάμεθ, τόν Βούδα, τόν Κομφούκιο, καί ἡ ἐν Χριστῷ ζωή μέ τήν θρησκευτικότητα τῶν ἄλ­λων θρη­σκει­ῶν, δηλαδή διδάσκεται στά παιδιά ὅτι σωτη­ρία ὑ­πάρχει καί στίς ἄλλες θρησκεῖες. Ὅσοι τό πράτ­τουν, κη­ρύσ­σουν «ἕτερον εὐαγγέλιον», εὐαγγέλιο πλά­νης, μέ τό ὁποῖο δέν μποροῦμε νά συμφωνήσουμε. Ἐκ­φρά­ζου­με τήν ἐλπίδα ὅτι οἱ πολιτικοί μας ἡγέται καί οἱ ἐκκλη­σια­στικοί μας ἄρχοντες δέν θά ἐπιτρέψουν νά ἐξ­ι­σώ­νεται στίς ψυχές τῶν Ὀρθοδόξων μαθητῶν ἡ Ἀλή­θεια μέ τό ψεῦδος, διότι τό φοβερό αὐτό πλῆγμα τῆς δαι­μο­νι­κῆς Νέας Ἐποχῆς στό σῶμα τοῦ εὐλογημένου Ὀρ­θο­δό­ξου λαοῦ μας θά ἀποτελέσῃ ἀσυγχώρητο λά­θος τῆς γενεᾶς μας, ἡ ὁποία καί θά πληρώσῃ τό βαρύ τί­μη­μα αὐτῆς τῆς ἀποστασίας.

Ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου

Ἀρχιμ. Γεώργιος

Η ΒΑΡΥΤΑΤΗ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΙΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ

Η ΒΑΡΥΤΑΤΗ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΙΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ
ΟΔΗΓΕΙ ΤΑΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΑΣ
ΕΙΣ ΤΟΝ ΕΞ ΑΣΦΥΞΙΑΣ ΘΑΝΑΤΟΝ

Ἐπειδή πολλά γράφονται καί λέγονται συχνά εἰς βά­ρος τοῦ Ἁγίου Ὄρους γιά τίς μεγάλες περιουσίες, τίς ὁ­ποῖ­ες ἔχουν αἱ Ἱεραί Μοναί τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ἐπιθυ­μοῦ­με νά πληροφορήσωμεν κάθε καλόπιστον συνάν­θρω­πόν μας περί τοῦ σοβαρωτάτου αὐτοῦ θέματος.

1. Οἱ Ἅγιοι Κτίτορες τῶν Ἱερῶν Μονῶν ἐπροίκισαν αὐτάς μέ περιουσιακά στοιχεῖα, διά νά δυνηθοῦν νά ἀνταποκριθοῦν εἰς τήν ἀποστολήν των.

2. Τά εἰσοδήματα τῶν Ἱερῶν Μονῶν, προερχόμενα κυρίως ἀπό τά ἀστικά ἀκίνητα αὐτῶν, σήμερον ἔχουν μειωθῆ κατά πολύ, λόγῳ τῆς οἰκονομικῆς κρίσεως. Ἀλ­λά καί ἄν δέν εἶχαν μειωθῆ, ἐπαρκοῦν μόνον διά τήν στοι­χειώδη συντήρησιν καί λειτουργίαν τῶν Ἱερῶν Μο­νῶν.

3. Τά εἰσοδήματα αὐτά δέν θά ἐπαρκοῦσαν, ἐάν οἱ μο­ναχοί δέν εἰργάζοντο –πολλές φορές σκληρά– εἰς χει­ρω­να­κτικάς ἐργασίας καί εἰς διακονήματα πού ἀ­φο­ροῦν τήν δωρεάν φιλοξενίαν τῶν πολυαρίθμων προσ­κυ­νη­τῶν καί ἐπισκεπτῶν τῶν Ἱερῶν Μονῶν, Ἑλ­λή­νων καί ξένων.

4. Ἀπό τά εἰσοδήματα αὐτά τῶν Ἱερῶν Μονῶν συν­τηροῦνται ὄχι μόνον οἱ πολυάριθμοι συνήθως μονα­χοί αὐτῶν, ἀλλά καί οἱ ἐργαζόμενοι εἰς αὐτάς, οἱ προσ­κυ­νηταί καί πολλοί ἀναξιοπαθοῦντες ἄνθρωποι, οἱ ὁποῖ­οι καθημερινῶς περιέρχονται τάς Ἱεράς Μονάς καί ζη­τοῦν βοήθειαν.

5. Αἱ Ἱεραί Μοναί ἐκτός τῶν συνήθων ἐξόδων λει­τουρ­γίας αὐτῶν ἔχουν πολλά ἔκτακτα ἔξοδα, ὅπως διά τήν συντήρησιν τῶν κειμηλιακῶν χώρων, καθώς ἡ φύ­λαξις τῶν πολυτίμων κειμηλίων τοῦ Ἁγίου Ὄ­ρους, βι­βλί­ων, χειρογράφων, εἰκόνων καί λοιπῶν καλλιτεχνη­μά­των, ἀπαιτεῖ ἰδιαιτέρας συνθήκας διαφυλάξεως καί ὡς ἐκ τούτου τήν ἐξεύρεσιν πόρων.

6. Τά ἀρχαῖα κτίρια ἔχουν ἀνάγκην συχνῶν ἐπισκευ­ῶν, αἱ ὁποῖαι ἐν Ἁγίῳ Ὄρει, λόγῳ τοῦ κόστους τῆς με­ταφορᾶς τῶν ὑλικῶν, εἶναι πολύ ἀκριβότεραι ἀ­πό ὅ,τι εἰς τόν κόσμον. Χορηγίαι, κρατικαί ἤ ἐκ τῆς Εὐ­ρω­παϊ­κῆς Ἑνώσεως, καλύπτουν ἕνα μικρόν μόνον μέ­ρος τῶν ἀναγκῶν αὐτῶν.

7. Διά τήν συντήρησιν τῶν δασοδρόμων (ζωνῶν πυρ­α­σφαλείας) ἀπαιτοῦνται ἐπίσης πολλά ἔξοδα.

8. Οἱ ἀρσανάδες ἐπίσης τοῦ Ἁγίου Ὄρους (τά λι­μα­νάκια) συχνά χρήζουν στερεώσεως, ἀπαιτούσης ὑψη­λάς δαπάνας.

Αἱ ἀνωτέρω ἀνάγκαι καί πολλαί ἄλλαι ἐκτάκτως πα­ρουσιαζόμεναι ἀπαιτοῦν ὑψηλόν κόστος διά τήν ἀν­τι­με­τώπισίν των. Ἐάν ἡ Πολιτεία ἀνελάμβανε τήν φύ­λα­ξιν τῶν μνημείων καί τῶν θησαυρῶν τοῦ Ἁγίου Ὄ­ρους, διά τήν ὁποίαν σήμερον μεριμνοῦν οἱ μοναχοί, θά ἐ­χρει­ά­ζετο νά καταβάλλῃ πολύ περισσότερα ἔξοδα ἀ­πό τούς ζητουμένους σήμερον φόρους.

Διαβεβαιοῦμεν ὅτι, ὡς ἐπί τό πλεῖστον, τά τακτικά ἔσοδα τῶν Ἱερῶν Μονῶν πρό τῆς οἰκονομικῆς κρίσεως ἐ­παρκοῦσαν μόνον διά τάς στοιχειώδεις ἀνάγκας αὐ­τῶν, καί ὄχι διά τήν προσθήκην νέων κτισμάτων ἤ ἐ­ξ­αρ­τημάτων. Σήμερον μετά τήν οἰκονομικήν κρίσιν καί τήν ἐπιβληθεῖσαν βαρυτάτην φορολογίαν αἱ Ἱεραί Μο­ναί εἶναι καταδικασμέναι εἰς τόν ἐξ ἀσφυξίας θάνατον. Τά κτίρια θά ἐρειπώνουν, ἡ διαφύλαξις τῶν κειμηλίων θά εἶναι ἐλλιπής, ἡ φιλοξενία Ἑλλήνων καί ξένων θά εἶ­ναι προβληματική. Ἐάν ἡ Ἑλληνική Πολιτεία ἐνδια­φέρεται νά διατηρηθῇ τό Ἅγιον Ὄρος, ὄχι μόνον ὡς τό μο­να­δικόν Μοναστικόν Κέντρον τοῦ κόσμου, ἀλλά καί ὡς Ἵδρυμα μεγάλης ἐθνικῆς καί πολιτισμικῆς κλη­ρο­νο­μί­ας, ἄς σκεφθῇ καί λάβῃ τήν ἀπόφασιν περί βα­ρεί­ας φο­ρολογήσεως τοῦ Ἁγίου Ὄρους.

 WWW.MONASTERY. GR